Γλυπτά του Παρθενώνα: Στο Μουσείο της Ακρόπολης το θραύσμα Fagan - ήταν στο Παλέρμο από το 1818 (φωτό & βίντεο)

«Καλή αρχή» ευχήθηκαν στην τελετή τοποθέτησης του θραύσματος Fagan στο μουσείο της Ακρόπολης, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο διευθυντής του μουσείου Νίκος Σταμπολίδης και ο πρόεδρος του μουσείου Δημήτρης Παντερμαλής.

Η συμβολική και πρακτική χειρονομία της σικελικής περιφέρειας να παραδώσει στην Ελλάδα το θραύσμα από την πλάκα της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα, το οποίο βρισκόταν στο Παλέρμο από το 1818, προδιαθέτει για μια αισιόδοξη πορεία στην προσπάθεια για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Με πολύ θερμά λόγια χαιρέτησαν στην τελετή, την τοποθέτηση του θραύσματος ο Assessore της πολιτιστικής κληρονομιάς και Σικελικής Ταυτότητας, Αλμπέρτο Σαμονά και η διευθύντρια του μουσείου Antonino Salinas Κατερίνα Γκρέκο.

«Το σημαντικό βήμα το οποίο γίνεται σήμερα πιστεύω ότι ανοίγει τον δρόμο έτσι ώστε και άλλα μουσεία να μπορέσουν να κινηθούν στην αντίστοιχη κατεύθυνση. Με πιο σημαντικό, φυσικά, το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο θα πρέπει πια να αντιληφθεί ότι έχει έρθει ο καιρός τα μάρμαρα του Παρθενώνα τα οποία έφυγαν από την Ελλάδα σε συνθήκες που λίγο-πολύ είναι όλες γνωστές, να επιστρέψουν πια εδώ, στο φυσικό τους σπίτι», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την εκδήλωση για την παράδοση και τοποθέτηση του παρθενώνειου "θραύσματος Fagan" στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Το θραύσμα δόθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης από το Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο με τη μέθοδο της κατάθεσης, όχι ως δάνειο, και θα εκτίθεται στην Αθήνα για τα επόμενα οκτώ χρόνια (4+4).

Σύμφωνα με πληροφορίες, η περιφερειακή διοίκηση της Σικελίας επιδιώκει το ιστορικό κειμήλιο να παραμείνει σε μόνιμη βάση στην Ελλάδα και έχει ζητήσει από την κεντρική κυβέρνηση στη Ρώμη τη νομική διευθέτηση του ζητήματος μέσω του κώδικα περί της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το θέμα εξετάζεται στο πλαίσιο της επιτροπής ανάκτησης και αποκατάστασης πολιτιστικής κληρονομιάς που έχει συσταθεί στο υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας.

«Η προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης προκειμένου να επιτευχθεί η μόνιμη επανένωση όλων των Γλυπτών του Παρθενώνα συνεχίζεται αμείωτη», επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ σημείωσε ότι η λύση η οποία βρέθηκε στην προκειμένη περίπτωση «αποδεικνύει ότι όταν υπάρχει διάθεση μεταξύ των μουσείων, μεταξύ των πολιτιστικών αρχών δύο χωρών, μπορεί να βρεθεί μία λύση η οποία είναι αμοιβαία αποδεκτή».

Το "θραύσμα Fagan" αποτελεί απότμημα του λίθου VI της ανατολικής ζωφόρου του Παρθενώνα, όπου αναπαρίστανται Ολύμπιοι θεοί ενώ παρακολουθούν την πομπή των Παναθηναίων και την παράδοση του πέπλου στην πολιούχο θεά Αθηνά. Στο θραύσμα έχουν διασωθεί τα κάτω άκρα θεάς, πιθανότατα της Άρτεμης. Το αριστερό τμήμα της λίθου VI βρίσκεται στο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ το δεξιό τμήμα φιλοξενείται στο Βρετανικό Μουσείο, στο Λονδίνο.

Το θραύσμα -με ύψος 0,355 μέτρα, πλάτος 0,31 μέτρα και πάχος 0,105 μέτρα- ανήκε στη συλλογή του Robert Fagan, Βρετανού πρόξενου στη Σικελία και στη Μάλτα, η οποία αγοράστηκε από το πανεπιστήμιο του Παλέρμο μεταξύ 1818-1820. Περιήλθε στην κατοχή του Μουσείου Antonino Salinas το 1836. Το θραύσμα είχε εκτεθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης για σύντομο χρονικό διάστημα το 2008, μέσω δανεισμού, στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης "Νόστοι".

Η κατάθεση του "θραύσματος Fagan" στο Μουσείο της Ακρόπολης αποτελεί καρπό των επαφών ανάμεσα στην υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και την περιφερειακή διοίκηση της Σικελίας, ειδικά τον περιφερειακό σύμβουλο Αλμπέρτο Σαμονά, οι οποίες ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2020.

Υπενθυμίζεται πως με αφορμή την απόφαση να επιστρέψει στην Ελλάδα και στο Μουσείο της Ακρόπολης το "θραύσμα Fagan" από το  Antonino Salinas του Παλέρμο ο πρωθυπουργός είχε τονίσει μιλώντας στην "Telegraph" ότι η συμφωνία με το Μουσείο της Ιταλίας θα μπορούσε να αποτελέσει έναν οδικό χάρτη για τη συμφωνία με τη Βρετανία.

«Η συζήτηση άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή» είχε σημειώσει ο πρωθυπουργός για όσα ακολούθησαν μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Μπόρις Τζόνσον στις 16 Νοεμβρίου. «Η δική μου αίσθηση είναι ότι όντως οικοδομείται μια δυναμική και ασφαλώς ο "ελέφαντας στο δωμάτιο" είναι η συζήτηση που θα πρέπει να κάνουμε με το Βρετανικό Μουσείο» υπογραμμίζει στις δηλώσεις του στη βρετανική εφημερίδα.

Ο πρωθυπουργός είχε αναφέρει επίσης ότι η επίσκεψη στην Downing Street και η δημοσιότητα που έλαβε το ζήτημα βοήθησε να δημιουργηθεί «ένα μεγάλο κύμα διεθνούς υποστήριξης» για αυτό το σκοπό, με δεδομένο ότι και η κοινή γνώμη στη Βρετανία υποστηρίζει το αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών (με βάση και την τελευταία δημοσκόπηση που διενεργήθηκε μετά την επίσκεψη του Νοεμβρίου).

«Πρόκειται για ένα σημαντικό θραύσμα, ένα τμήμα της ζωφόρου που αναπαριστά τους θεούς και το οποίο βρισκόταν στη Σικελία για περίπου δύο αιώνες», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογραμμίζοντας ότι η επιστροφή του θραύσματος από την Ιταλία αποτελεί «σημαντικό βήμα» και τονίζει «δεν επιστρέφεται ως δάνειο αλλά ως κατάθεση για οκτώ χρόνια με την προοπτική να παραμείνει στη χώρα επ' αόριστον».

Νωρίτερα, στις 3 Ιανουαρίου, σε μια κίνηση συμβολισμού και ουσίας, ο πρωθυπουργός και η υπουργός Πολιτισμού έστειλαν μήνυμα επανένωσης όλων των τμημάτων του Παρθενώνα, με την επιστροφή των Γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο, με αφορμή την εκδήλωση για την επιστροφή δέκα θραυσμάτων των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Δείτε όλες τις φωτογραφίες στο κεντρικό SLIDESHOW

*Φωτογραφίες σε κείμενο και slider: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI