«Έχουν λείψει οι άνθρωποι που θα μας θυμίζουν αυτά που μας ενώνουν και δεν θα κρύβουν τα προβλήματα...»: Ο Παντελής Καψής αναλύει

Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, όταν ο Κυπριακός αγώνας για ανεξαρτησία βρισκόταν στην κορύφωσή του, ο Γιώργος Σεφέρης τοποθετήθηκε πρεσβευτής της Ελλάδας στο Λονδίνο. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών βρίσκονταν στο χαμηλότερο ίσως σημείο της σύγχρονης ιστορίας τους, ο τύπος είχε φανατιστεί και η κοινή γνώμη στην Αγγλία ήταν εχθρική για την Ελλάδα. Το κλίμα είχε επιβαρυνθεί δραματικά από τους Βρετανούς στρατιώτες και πολίτες, πάνω από 400, που είχαν χάσει τη ζωή τους στην Κύπρο από τον απελευθερωτικό αγώνα. Για τους Βρετανούς η ΕΟΚΑ ήταν μια τρομοκρατική οργάνωση και η Ελλάδα την στήριζε. Ήταν η εποχή που ακόμα και στενές προσωπικές φιλίες είχαν δοκιμαστεί. Φιλίες πολλές από τις οποίες είχαν δημιουργηθεί στη διάρκεια του πολέμου και της Κατοχής και στηρίζονταν στους κοινούς αγώνες αλλά και σε κοινές πνευματικές αναζητήσεις.

Άρθρο του Παντελή Καψή στην athensvoice.gr

Η Αγγλική κυβέρνηση, όπως γράφει η κ. Κατερίνα Κρίκου Davis στην εισαγωγή της στις «Μέρες Η», δεν είδε με καλό μάτι την τοποθέτηση του Σεφέρη. «Η μια του παρηγοριά», προσθέτει, «ήταν ο ευρύτερος αγγλικός πνευματικός κόσμος» και φέρνει ως παράδειγμα την πρόσκληση που δέχθηκε από τον Noel Annan να παρευρεθεί ως επίσημος προσκεκλημένος στον ετήσιο εορτασμό της ίδρυσης του Kings College του πανεπιστημίου του Cambridge. O Annan, αξιωματικός της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών και άνθρωπος των γραμμάτων, ήταν κοσμήτορας του Κολλεγίου. Η προσφώνησή του συγκινητική. Αφού αναφέρθηκε στους ιστορικούς δεσμούς με την Ελλάδα, συνέχισε:

«Αυτή η φιλία σήμερα έχει αμαυρωθεί και δοκιμάζεται. Αυτός ακριβώς όμως είναι ο λόγος που προσκαλέσαμε σήμερα την αυτού Εξοχότητα τον Έλληνα πρεσβευτή κύριο Σεφεριάδη να δειπνήσει μαζί μας απόψε ώστε να του δείξουμε ότι οι πολιτικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών είναι ασήμαντες και πρόσκαιρες σε σύγκριση με την αιώνια αγάπη μας για την Ελλάδα. Στο Κολλέγιο όλοι σκεφτόμαστε με λύπη τον διχασμό ανάμεσα στην Ελλάδα και την Βρετανία – προσωπικά τον σκέφτομαι με ντροπή. Αλλά ένα είναι βέβαιο, τα πολιτικά προβλήματα είναι παροδικά και στον κόσμο του πνεύματος, της τέχνης και της ποίησης, η Αγγλία θα είναι πάντα μια αποικία της Ελλάδας».

Το άλμα από την Αγγλία του περασμένου αιώνα στην Ελλάδα του σήμερα είναι μεγάλο και αυθαίρετο. Αλλά να που μερικές φορές έχει κανείς την αίσθηση ότι τέτοιες ακριβώς φωνές μας έχουν λείψει, τέτοιους πνευματικούς ανθρώπους χρειαζόμαστε. Ανθρώπους που θα μπορούν να βλέπουν τη μεγάλη εικόνα ακόμα και στην ώρα της έντασης. Θα μας θυμίζουν αυτά που μας ενώνουν, όχι για να κρύβουν τα προβλήματα αλλά ακριβώς επειδή τα προβλήματα είναι παροδικά οι κοινωνίες όμως όχι. Υπάρχουν τέτοιες φωνές, είμαι βέβαιος. Όποτε τολμούν να μιλήσουν, ωστόσο, είμαστε έτοιμοι να τους κατασπαράξουμε αποδομώντας με πάθος κάθε λέξη, κάθε κόμμα και κάθε τελεία. Δεν είναι τωρινό πρόβλημα. Περνάμε κύματα θυμού που σαρώνουν κάθε αντίθετη άποψη, πότε για τη Γιουγκοσλαβία, πότε για τις ταυτότητες, πότε για το Μνημόνιο ή για το Μακεδονικό. Και πάντα η ίδια δικαιολογία, τώρα έχουμε πόλεμο, δεν έχουμε την πολυτέλεια του Άλλου. Λένε ότι τα σόσιαλ μίντια ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη σημερινή έκρηξη της μισαλλοδοξίας σε όλο τον κόσμο. Εμείς, πάλι, ήμασταν έτοιμοι από καιρό.