Vintage Story: Όταν η Άννα Καλουτά ενθουσιάζει το κοινό ως τσολιάς, η Μαρία η αδελφή της συγκινεί ως η πιστή αρραβωνιαστικιά ....(ΦΩΤΟ-ΒΙΝΤΕΟ)

Όμορφα και συγκινητικά στιγμυότυπα από τη ζωή και την καριέρα δύο αδερφών που έγραψαν ιστορία στο θέατρο: Κυρίες και κύριοι τα "Καλουτάκια"

Το βράδυ του Σαββάτου, 17 Απριλίου 2010, έκλεισε η αυλαία για την Άννα Καλουτά. Σπάνια, ίσως μοναδική περίπτωση ταλέντου, λάμψης και αντοχής. Δεν είναι μικρό πράγμα να υπάρχεις στη σκηνή ως πρωταγωνίστρια για εβδομήντα χρόνια, από την παιδική ηλικία μέχρι τη χρυσή ωριμότητα. Και μπορεί να αποχώρησε επίσημα από τη σκηνή το 1994, ωστόσο μέχρι τις αρχές του 2009 που πραγματοποιούσε δημόσιες εμφανίσεις, θαυμάζαμε με το στόμα ανοιχτό τη ζωντάνια της, το κέφι της, τη διαύγεια του πνεύματός της και την ακτινοβολία της.

Θα προσπαθήσω να διηγηθώ συνοπτικά την πολύχρονη διαδρομή της, σίγουρα θα αφήσω πολλά απέξω γιατί είναι αδύνατον να χωρέσουν όλα σε μια μόνο ανάρτηση. Η πορεία της Καλουτά ταυτίζεται με την πορεία της επιθεώρησης για εβδομήντα ολόκληρα χρόνια. Θα σταθώ βέβαια, ως συνήθως, λίγο περισσότερο στις συναντήσεις της Άννας Καλουτά με τη Ρένα Βλαχοπούλου, γιατί, όπως έλεγε η Καλουτά, "Με τη Ρένα στη ζωή βαδίζαμε αντικρυστά..."

http://2.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S83675YPgOI/AAAAAAAACZI/aJi2eX82ZfE/s400/P1060082.JPG

Μαρία Καλουτά, Άννα Καλουτά, Ρένα Βλαχοπούλου, Γιάννης Φλερύ στα χρόνια του '50

Τα Καλουτάκια Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Άννα Καλουτά, όπως και οι περισσότερες Ελληνίδες πρωταγωνίστριες, δεν τα πήγαινε καλά με το θέμα της ηλικίας της. Έτσι κατά καιρούς έδινε αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τη χρονολογία του ντεμπούτου της και της ηλικίας που είχε όταν πρωτοεμφανίστηκε. Ακόμα και στις δυο επίσημες, authorized, βιογραφίες της που έγραψαν ο Γιώργος Λαζαρίδης (το 1990) και ο Μάκης Δελαπόρτας (το 2008), το θέμα αυτό παραμένει ασαφές--πόσο μάλλον η χρονιά της γέννησής της. Τελικά τα αρχεία του Υπουργείου Εσωτερικών μάς αποκαλύπτουν ότι η Ειρήνη-Άννα Καλουτά του Στέφανου και της Αικατερίνης γεννήθηκε το 1918 στην Αθήνα (η Μαρία φαίνεται ότι γεννήθηκε δυο χρόνια πριν στο Αγρίνιο). Και παρόλο που στις συνεντεύξεις της η Άννα Καλουτά έλεγε ότι εμφανίστηκε στο θέατρο στα 4 της χρόνια και η αδελφή της η Μαρία στα 5, φαίνεται ότι τελικά ήταν λίγο μεγαλύτερες...

http://1.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S80COHUxHxI/AAAAAAAACSw/RzSP3zpi1yU/s400/03+Kaloutakia+nipia.jpg

Αξίζει να σημειώσω ότι υπάρχει μια συνέντευξη που έδωσαν οι δυο αδελφές το 1942, στην οποία αναφέρεται ότι η Άννα Καλουτά εμφανίστηκε πρώτη και μόνη της στη σκηνή το 1924, στην Καβάλα. Αυτό όμως δεν το έχω δει να γράφεται και να λέγεται αλλού: η πρώτη εμφάνιση των δυο κοριτσιών καταγράφεται στο έργο Στοργή του Μπατάιγ που παρουίασε ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη το 1925, τη χρονιά που η Μαρία ήταν 9 χρόνων και η Άννα 7. Ίσως να μην έχει τελικά τόση σημασία η ηλικία τους, γιατί έτσι κι αλλιώς τα Καλουτάκια ήταν πραγματικά παιδιά-θαύματα με αξιοθαύμαστο ταλέντο που στέκονταν επάξια στη σκηνή δίπλα σε φτασμένους/ες πρωταγωνιστές/στριες και μιλούσε γι' αυτά αρχικά όλη η Αθήνα και σύντομα και όλη η Ελλάδα...

http://1.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S80CVJARuwI/AAAAAAAACTY/vYduMhyLlsA/s320/08+Kaloutakia+frako.jpg

Η αρχή της ζωής τους βέβαια δεν υπήρξε καθόλου λαμπερή. Ο πατέρας τους ήταν τύπος μποέμ και αναστάτωνε τη ζωή της οικογένειάς του με τις αταξίες του και τις περιπέτειές του. Κάποια στιγμή βρέθηκε στη Σμύρνη με τον ελληνικό στρατό και η ηρωική κυρά-Κατίνα αποφάσισε να τον ακολουθήσει μαζί με τις κόρες τους.

Τα κορίτσια έχουν αρχίσει να πηγαίνουν σχολείο όταν γίνεται η καταστροφή της Σμύρνης. Ο πατέρας συλλαμβάνεται αιχμάλωτος, ενώ, μέσα στον πανικό και τον τρόμο η μάνα χάνει τα δυο παιδιά της, για λίγες ώρες την Άννα αλλά για αρκετό καιρό τη Μαρίκα, την οποία βρίσκει ένας φαντάρος και την... πουλάει για 300 δραχμές σε ένα άτεκνο ζευγάρι στη Χίο.

http://2.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S80CRFmut8I/AAAAAAAACTI/6gXl3meocxU/s400/05+Kaloutakia+baletto.jpg

Έναν χρόνο μετά, την αναγνωρίζει κάποιος φίλος του πατέρα τους και ενημερώνει την οικογένειά της που έχει πια επιστρέψει στην Αθήνα και θεωρεί τη Μαρίκα πεθαμένη ότι το κοριτσάκι ζει. Με πολύ κόπο η κυρά-Κατίνα καταφέρνει να πάρει πίσω το παιδί της και ξεκινάει έναν αγώνα για να θρέψει τις δυο κόρες της μόνη της, αφού έχει χωρίσει από τον γυναικά σύζυγό της.

http://1.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S82fLj5vESI/AAAAAAAACVQ/0WsqcaUBML4/s400/11+Kalouta+kai+mitera.jpg

Η Κατίνα Καλουτά και οι δύο, έφηβες πλέον, κόρες της

Δούλευε ως μοδίστρα, αλλά δεινοπαθούσε. Ήταν πολύ φίλη με τις αδελφές της Μαρίκας Κοτοπούλη, τη Φωτεινή Λούη και τη Χρυσούλα Μυράτ που μια μέρα της λένε ότι η Μαρίκα χρειαζόταν δυο παιδάκια για το έργο που θα ανέβαζε, τη Στοργή του Μπατάιγ. Η κυρά-Κατίνα δέχτηκε και έτσι ξεκίνησε η λαμπρή καριέρα των δυο παιδιών. "Πουλάκι μου, τα λογάκια σου δυνατά να τα λες", συμβουλεύει την εκκολαπτόμενη ηθοποιό Άννα η μεγάλη Κοτοπούλη. Και το βράδυ, στη σκηνή, εκείνη βάζει τις φωνές: "Μαμάαααα, μπαμπάααα, ήρθαμεεεεε..." Το θέατρο πέφτει από τα γέλια και η Κοτοπούλη τραβάει κωμικά τα μαλλιά της: "Μωρή κωλοθεατρίνα, θα το καταστρέψεις το θέατρο!"

Ακολουθούν τρεις ακόμα εμφανίσεις για τα Καλουτάκια σε έργα πρόζας (Το πανηγύρι του Π. Χορν, Πόλεμος και Σιμούν) μέχρι που φτάνει η Αποκριά και σύμφωνα με το έθιμο ο θίασος Κοτοπούλη παρουσιάζει επιθεώρηση: Η Μπαλαρίνα του Δραγάτση είναι η πρώτη επαφή των δυο κοριτσιών με το μουσικό θέατρο. Παριστάνουν τα "Απαχάκια" και χαλάει ο κόσμος. Από τότε ανεβαίνει το κασέ τους και γίνονται περιζήτητες. Με τον πρώτο τους μισθό (6.000 δρχ τον μήνα) η κυρά-Κατίνα κλείνει τα κορίτσια εσωτερικά στην Ιόνιο Σχολή, γιατί κύριο μέλημά της είναι τα παιδιά της να μορφωθούν.

Έτσι κάθε βράδυ τις παίρνει ένα αυτοκίνητο από τη Σχολή για να τις μεταφέρει στο θέατρο. Κάποια στιγμή όμως οι Αρχές (υποκινούμενες από ανταγωνιστές ίσως) απαγορεύουν στα Καλουτάκια να εμφανίζονται στη σκηνή επειδή είναι ανεπίτρεπτο τα ανήλικα παιδιά να δουλεύουν αργά το βράδυ. Με τη μεσολάβηση ανθρώπων του θεάτρου, ο Υπουργός Χαριτάκης πείθεται να τις επιτρέψει να εμφανίζονται μέχρι τις 11 το βράδυ στη σκηνή. Και έτσι η καριέρα τους συνεχίζεται με επιτυχία. Μουσικό θέατρο και βαριετέ, χειμώνα-καλοκαίρι.

http://4.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S822pChYPhI/AAAAAAAACWA/eKUKuHOq6f0/s320/10+Kalouta+efivia.jpg

Κάποια βράδια που η Μαρία, πάντα πιο ευαίσθητη από τη δυναμική και ατίθαση Άννα, αρρωσταίνει, η κυρά-Κατίνα τυλίγει στο σάλι της την Άννα και την πηγαίνει αγκαλιά στο βαριετέ ή το θέατρο που τις περιμένουν. Το μεροκάματο δεν πρέπει να χαθεί. Είναι αλήθεια ότι αυτή η εικόνα του παιδιού στην αγκαλιά της μάνας του μού προκαλεί μια παράξενη συγκίνηση... Τα καλοκαίρια που δεν έχουν σχολείο, η κυρά-Κατίνα βρίσκει την ευκαιρία να συνοδέψει τα Καλουτάκια σε κάποιες πόλεις της επαρχίας και κυρίως στη Θεσσαλονίκη.

Στην Αθήνα, καθώς μπαίνει η δεκαετία του '30, τα Καλουτάκια είναι πια στην εφηβεία και είναι πλέον κάπως δύσκολο να πλασαριστούν ως παιδιά θαύματα. Τότε ο δαιμόνιος θεατρικός επιχειρηματίας Μακέδος αποφασίζει να τις παρουσιάσει στη σκηνή ως μικρές κυρίες. Και βέβαια θριαμβεύουν και πάλι. Φορούν ψηλά τακούνια και μακριά φορέματα στη σκηνή, αλλά όταν βγαίνουν από το θέατρο παραμένουν δυο κοπελίτσες--και ο κόσμος που περιμένει να τις δει δεν μπορεί να χωνέψει ότι το αγοροκόριτσο με το καλαμπόκι στο χέρι είναι η λαμπερή πρωταγωνίστρια Άννα Καλουτά που χειροκροτούσει λίγη ώρα πριν στη σκηνή.

Άννα Καλουτά- Λάμπρος Κωνσταντάρας

Ο Μακέδος καταφέρνει να τις δεσμεύσει με ένα πολυετές συμβόλαιο που αποδεικνύεται ασύμφορο για τα κορίτσια, καθώς τους δίνει έναν μόνο μισθό, τον ίδιο για πολλά χρόνια. Παρόλα αυτά, καλλιτεχνικά η άνοδός τους συνεχίζεται αμείωτη. Επιθεώρηση κυρίως, αλλά και οπερέτα, πλάι σε όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής: Μάνος Φιλιππίδης, Κυριάκος Μαυρέας, Μίμης Κοκκίνης, Μακρής, Αυλωνίτης, Μαρίκα Μαντινειού, Μαρίκα Νέζερ. Η Άννα Καλουτά χρίζεται διάδοχος της μεγάλης Ζαζάς Μπριλάντη: ήταν η φιλοδοξία της άλλωστε να φτάσει τη μυθική πρωταγωνίστρια και ίσως κατάφερε και να την ξεπεράσει (δεν έχουμε δυστυχώς αξιόπιστα ντοκουμέντα της Μπριλάντη για να κρίνουμε). Η Άννα ζει για το θέατρο, μοιάζει να αναπνέει μόνο επάνω στη σκηνή, δεν την ενδιαφέρουν οι σπουδές της στην Ιόνιο ή στο πιάνο ούτε την ενδιαφέρουν οι θαυμαστές που την πολιορκούν. Η Μαρία, αντίθετα, είναι πιο καλή στο σχολείο, δεν φαίνεται να λατρεύει το θέατρο όσο η αδελφή της και βέβαια δεν μένει αδιάφορη στην πολιορκία των θαυμαστών της. Όμως η κυρά-Κατίνα, θρυλική θεατρομαμά απο ό,τι λένε οι μαρτυρίες, είναι κέρβερος. Δεν αφήνει κανέναν να πλησιάσει τα κορίτσια της, τις θέλει αφοσιωμένες στις σπουδές τους και στη δουλειά τους...

Οι αδελφές Καλουτά δεν κυριαρχούν μόνο στο μουσικό θέατρο, αλλά δοκιμάζονται και στον κινηματογράφο, στη λεγόμενη "αιγυπτιακή περίοδο" του ελληνικού κινηματογράφου, τότε δηλαδή που περιοδεύοντες ελληνικοί θίασοι γύριζαν στα άριστα εξοπλισμένα στούντιο του Καΐρου ελληνικές ταινίες: οι αδελφές Καλουτά παίζουν στα φιλμ Δόκτωρ Επαμεινώνδας (με τον Παρασκευά Οικονόμου, 1938) και Όταν ο σύζυγος ταξιδεύει (με τον Μάνο Φιλιππίδη, 1939). Και στα δυο σκηνοθέτης είναι ο Τόγκο Μιζράχι που γύρισε και την Προσφυγοπούλα με τη Σοφία Βέμπο (η μόνη, δυστυχώς, ταινία της "αιγυπτιακής περιόδου" που φαίνεται να έχει σωθεί σήμερα) και μάλλον το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα δεν τις δικαιώνει απόλυτα. Δυστυχώς δεν μπορούμε να το κρίνουμε εμείς σήμερα. Ωστόσο, θα ήταν καλό να χαρούμε και τη φινέτσα της Μαρίας Καλουτά σε μερικά αποσπάσματα από κοινές εμφανίσεις των δυο αδελφών που διασώθηκαν.

Πόλεμος και Κατοχή Και φτάνουμε στο 1940. Λίγες μέρες πριν την κήρυξη του πολέμου οι αδελφές Καλουτά επιχειρούν να κάνουν την πρώτη τους επίσημη θιασαρχική εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Παλλάς της παραλίας, έχοντας ως κομπέρ τον, δημοφιλέστατο στην Αθήνα, Μίμη Τραϊφόρο. Σύμφωνα με το βιβλίο του Κώστα Τομανά Το θέατρο στην παλιά Θεσσαλονίκη, στον θίασο ανήκει και μια νεαρή τραγουδίστρια που λίγους μήνες πριν ξεκίνησε την καριέρα της στην πρωτεύουσα: η Ρένα Βλαχοπούλου, "προστατευόμενη" του Τραϊφόρου από την "Όαση", όπου εκείνος την παρουσίαζε δυο μήνες πριν.

Ο πόλεμος αναγκάζει τον θίασο να διακόψει τις παραστάσεις του και να επιστρέψει άρον-άρον στην Αθήνα παρατώντας σκηνικά και βεστιάριο. Λίγες μέρες μετά οι Καλουτά, ο Τραΐφόρος κι η Βλαχοπούλου εντάσσονται στο δυναμικό του θεάτρου Μοντιάλ όπου μαζί με τον Μάνο Φιλιππίδη, τον Μίμη Κοκκίνη, την Ηρώ Χαντά και βέβαια τη Σοφία Βέμπο γράφουν ιστορία με τις πολεμικές επιθεωρήσεις που παρουσιάζουν με εξαιρετική επιτυχία. Η Άννα Καλουτά ντύνεται ευζωνάκι για να αναβιώσει ένα παλιό νούμερο από τα Πολεμικά Παναθήναια του 1912 και κάνει το κοινό να παραληρεί: "Εν δυο, εν δυο, φουστανέλα, τσαρούχι, φουνταφές..." Ταυτίζεται τόσο πολύ με τον ρόλο αυτόν που δεν θα τον εγκαταλείψει στη μετέπειτα καριέρας της. Κάθε τόσο θα παρουσιάζεται μια αφορμή για να ντυθεί και πάλι τσολιάς...

http://3.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S80Ca_6IH3I/AAAAAAAACTw/0K-WHRXHE_0/s320/12+Kalouta+Tsolias.jpg

Μαζί με όλες τις πρωταγωνίστριες και τις τραγουδίστριες της εποχής, οι αδελφές Καλουτά τρέχουν στα νοσοκομεία για την ψυχαγωγία των τραυματιών και τα βράδια από τη σκηνή του Μοντιάλ η Άννα ενθουσιάζει το κοινό ως τσολιάς, αλητάκι ή Αρβανίτισσα, ενώ η Μαρία το συγκινεί ως η πιστή αρραβωνιαστικιά που περιμένει τον φαντάρο να γυρίσει από το μέτωπο...

Οι νίκες του αλβανικού μετώπου όμως είναι σύντομα παρελθόν και οι αδελφές Καλουτά, όπως και όλοι/ες οι συνάδελφοί τους προσπαθούν να επιβιώσουν στην κατοχική θεατρική Αθήνα. Το πρώτο καλοκαίρι της Κατοχής ο θίασος του Μοντιάλ μεταφέρεται στο θερινό θέατρο του Μακέδου όπου παρουσιάζουν τις επιθεωρήσεις Αγκινάρα και Άφθονο γέλιο (στη δεύτερη εμφανίζεται η Ρένα Βλαχοπούλου για να... αντικαταστήσει τη Σοφία Βέμπο, όταν οι αρχές Κατοχής τής απαγορεύουν να εργάζεται στο θέατρο).

Στη συνέχεια οι αδελφές Καλουτά αποφασίζουν, παρά τις αντίξοες συνθήκες της εποχής, να γίνουν θιασαρχίνες: πάντα σε συνεργασία με μεγάλα ονόματα (Φιλιππίδης, Κοκκίνης, Μαυρέας) παρουσιάζουν επιθεωρήσεις (Τζαζ, Αστροφεγγιές) και οπερέττες (Η γυναίκα του δρόμου, Πικ Νικ, Ο κ. Σεραφείμ) στα θέατρα Γκλόρια, Απόλλων και Σαμαρτζή, ενώ συχνά καταφεύγουν (ιδίως η Άννα), όπως και άλλοι/ες πολλοί/ές την εποχή εκείνη στο ντουμπλάρισμα: εμφανίζονται σε βαριετέ για να καταφέρουν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους και να επιβιώσουν προτού η κυρά-Κατίνα αναγκαστεί να ξεπουλήσει ολόκληρη την περιουσία τους (το πιάνο που ποτέ δεν έμαθε καλά η Άννα ήταν από τα πρώτα "θύματα" της Κατοχής).

Μια από τις πιο πετυχημένες εμφανίσεις των δύο αδελφών στην Κατοχή ήταν στην παράσταση Ο Φανός των συντακτών ένα κυριακάτικο πρωί του Απριλίου του 1943, στην οποία συμμετείχε σύσσωμο το ελληνικό θέατρο. Εκεί σμίγουν με τον Κώστα Μουσούρη, τον Δημήτρη Χορν και τη Σαπφώ Αλκαίου για να παρουσιάσουν το νούμερο "Ασυμφωνία χαρακτήρων": στο νούμερο υπάρχουν δυο τραγούδια, ένα κουαρτέτο του Σακελλαρίδη και ένα ντουέτο του Μενέλαου Θεοφανίδη που δίνει την ευκαιρία στην Άννα και τον Χορν να κάνουν έναν τρελό χορό...

http://2.bp.blogspot.com/_2_XWE3AqGG0/S82fl6XPkSI/AAAAAAAACVg/qF0p782Uj_E/s320/14+Kalouta+Merkouri.jpg

Οι αδελφές Καλουτά συναντιούνται ξανά με τη Ρένα Βλαχοπούλου στην Απελευθέρωση: ανεβάζουν τον Οκτώβρη του 1944 την επιθεώρηση Welcome των Αλέκου Σακελλάριου-Χρήστου Γιαννακόπουλου με μουσική Γιάννη Σπάρτακου. Η Ρένα τραγουδάει εκεί την ήδη μεγάλη της επιτυχία "Θα σε πάρω να φύγουμε" και ο θίασος γνωρίζει μεγάλη επιτυχία που όμως θα τερματιστεί από τα Δεκεμβριανά. Αν και ενταγμένη στο ΕΑΜ, η Άννα έχει συναντήσει μια φορά τον αρχηγό του ΕΔΕΣ Ν. Ζέρβα και αυτό τη στιγματίζει: οι κομμουνιστές την κυνηγούν και τελικά τη σώζει η Μελίνα Μερκούρη που την κρύβει στο σπίτι της στο Κολωνάκι. Δεν το ξέχασε ποτέ αυτό η Άννα Καλουτά..

Πηγή: vlahopoulou.blogspot.gr

 

Ακολουθήστε το eirinika.gr στο Google News για ενδιαφέρουσες ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε όλες τις αναρτήσεις του eirinika.gr και του madeingreece.news

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ